Laten we eerlijk zijn: veel mensen denken dat een burn-out hen niet zal overkomen. Ik dacht precies hetzelfde. "Ik ben toch niet iemand die zomaar opgebrand raakt? Ik kan prima omgaan met druk, en doe ook heel veel leuke dingen." Nou, spoiler alert: niemand is immuun. Een burn-out kan je ongemerkt overvallen, zelfs als je denkt alles onder controle te hebben.
Hoe glijd je in een burn-out?
Een burn-out sluipt meestal langzaam je leven binnen. Het gebeurt niet in één klap; het is een soort stille opbouw, zoals dat ene wasmandje dat je blijft negeren tot het een berg is geworden. Hier zijn een paar manieren waarop het kan gebeuren:
Altijd "aan" staan: De hele dag door bezig zijn, en zelfs ’s avonds of in het weekend moeilijk kunnen ontspannen. Je denkt constant: “Ik moet nog even dit afmaken” of “Als ik dit snel doe, dan heb ik straks rust”. Die “straks” komt alleen nooit.
Perfectionisme: Herken je dat stemmetje dat zegt dat goed nooit goed genoeg is? Dat stemmetje kan je grootste vijand worden. Je legt de lat zo hoog dat je er zelf niet eens meer bij kunt. Het voelt alsof je continu tegen jezelf aan het strijden bent.
Geen nee kunnen zeggen: Mensen die moeilijk nee kunnen zeggen, komen vaak in de problemen. Je wilt helpen, bijdragen, meedoen – en voor je het weet zit je agenda vol met afspraken waar je eigenlijk geen energie voor hebt. Dit stapelt zich op tot je geen ruimte meer over hebt om te ademen.
Werk en privé door elkaar: Als werk en privé in elkaar overvloeien, ben je nooit écht vrij. Je werk e-mails checken in bed, nog even snel iets afmaken tijdens het avondeten – klinkt herkenbaar? Deze onbalans put je op den duur uit.
Symptomen die je niet moet negeren
Wat ik me niet realiseerde toen ik richting een burn-out ging, is dat de signalen vaak subtiel beginnen. Je negeert ze, omdat ze “erbij horen” of je denkt dat het tijdelijk is. Maar uiteindelijk stapelen ze zich op. Dit zijn symptomen die je serieus moet nemen:
Altijd moe: Niet een beetje “ik kan wel een dutje gebruiken”-moe, maar die diepe vermoeidheid die niet weggaat, hoe lang je ook slaapt. Je wordt wakker en voelt je nog steeds uitgeput.
Concentratie als een vergiet: Je probeert te focussen, maar je gedachten dwalen steeds af. Je leest dezelfde alinea drie keer en hebt geen idee wat er staat. Ook simpele taken voelen ineens zwaar.
Emotionele rollercoaster: Huilen om een reclame? Plotseling boos worden om iets kleins? Je emoties lijken alle kanten op te schieten, zonder duidelijke reden.
Geen zin meer in leuke dingen: Dingen waar je normaal blij van werd, zoals een avondje met vrienden of een hobby, voelen nu als een last. Je hebt nergens energie of zin in.
Fysieke pijntjes: Hoofdpijn, stijve spieren, slaapproblemen – je lichaam schreeuwt om aandacht. Stress zet zich vaak vast in je lijf, en als je die signalen negeert, kom je alleen maar dieper in de problemen.
Cynisch en afstandelijk: Je merkt dat je steeds vaker denkt: “Wat heeft het allemaal voor zin?” en voelt je minder betrokken bij je werk of omgeving. Je enthousiasme verdwijnt langzaam.
En dan?
Het is belangrijk om deze signalen serieus te nemen. Een burn-out is geen teken van zwakte, maar een waarschuwing dat je veel te lang over je eigen grenzen bent gegaan. Herken je jezelf in deze symptomen? Wacht dan niet te lang. Zoek hulp, praat erover, en geef jezelf toestemming om rust te nemen. Je hoeft niet altijd maar door te gaan.
Ik dacht zelf lange tijd dat ik zo’n burn-out kon ontwijken. Maar nu weet ik dat niemand bovenmenselijk is. Het belangrijkste wat je kunt doen, is goed voor jezelf zorgen, je grenzen bewaken en af en toe op de rem trappen. Uiteindelijk is niemand er bij gebaat als je volledig opgebrand raakt – jijzelf al helemaal niet.
Je bent belangrijker dan die to-do lijst. Echt waar.
Liefs Marjolein
Comentarios